Al die stress, doen we het onszelf aan of is er meer aan de hand?
Geplaatst op 28 juni 2019 door Petra van Reek
Als kind viel het mij altijd op dat als mensen gevraagd werd hoe het met ze ging bijna iedereen “Goed!” antwoordde. Zelfs als ik wist dat het niet goed met ze ging. Tegenwoordig lijkt “Druk!” het standaard antwoord te zijn op deze vraag. We lijken zelfs zó druk dat steeds meer mensen, van (heel) jong tot oud, stress- en burnoutklachten ervaren. Burnout is nu volksziekte nummer één!
Wat gaat er mis? Al die stress, doen we het onszelf aan of is er meer aan de hand? En wat is er aan al die (werk)stress te doen? Wat kunnen we zelf doen en hoe kunnen we elkaar helpen? Dit zijn de meest gestelde vragen die ik van mijn opdrachtgevers krijg. Ze komen binnenkort ook aan bod bij het Nationaal Stressdebat, dat op 9 juli om 20.30 uur bij NPO 2 wordt uitgezonden.
Als bedrijfspsycholoog geef ik je hieronder vast mijn visie op deze vragen en een paar praktische tips voor op het werk.
Al die stress, doen we het onszelf aan of is er meer aan de hand?
Zoals ik het zie: allebei. Dus ja, voor een deel doen we het onszelf aan. Wat dat betreft vind ik de metafoor treffend die bedrijfspsycholoog Tony Crabbe maakt in zijn bestseller ‘Nooit meer te druk’. Daarin vergelijkt hij ons mensen met Siamese kempvissen. Die eten zichzelf dood als ze teveel voer krijgen. De neiging onszelf te ‘overvoeren’ hebben wij als mensen ook, maar dan met informatie, communicatie, keuzes en verwachtingen. In een workshop die ik laatst gaf zei een deelnemer dat hij ergens had gelezen dat tegenwoordig 94% van de mensen zijn smartphone naar het toilet meeneemt. We staan dus continu ‘aan’. En daar is ons lijf helemaal niet op berekend. Als we niet regelmatig even ‘uit’ gaan slijten ons lijf en brein sneller.
Maar, zoals ik al zei, is er méér aan de hand. Door alle technologische en economische ontwikkelingen komt er gewoon veel op ons af. En dat wordt in de toekomst alleen maar erger. Daardoor neemt onze werkdrukbeleving toe. Maar het zijn niet eens deze ontwikkelingen waar ik bezorgd over ben. Wat mij wél zorgen baart is de trend die ik bij veel bedrijven zie. En dat is dat ‘druk zijn’ de nieuwe sociale norm lijkt te zijn geworden. Wij vinden het normaal dat we van vergadering naar vergadering rennen en geen tijd meer nemen om langer dan tien minuten ergens over na te denken. Terwijl de meeste mensen in ons land kenniswerkers zijn! Het lijkt me voor zich spreken dat dit geen gunstige ontwikkeling is. Een overvolle agenda ondermijnt namelijk niet alleen je denkkracht, maar ook je plezier en relaties. Hoe kunnen we hier nou beter mee omgaan? Lees hieronder een aantal praktische tips.
Wat kunnen we er zelf aan doen?
Tip 1: Stop met tijdmanagement
Daarmee creëer je namelijk alleen maar meer drukte. Manage liever je focus en aandacht, want dat is tegenwoordig een schaarser goed dan tijd. Hoe? Begin je dag eens met een wens. Wat wil je vandaag echt af hebben omdat je het al veel te lang aan het uitstellen bent? Begin daar mee en open je e-mail pas als je minimaal een uur geconcentreerd aan deze klus hebt gewerkt. Zo kom je tenminste toe aan de dingen die voor jou écht belangrijk zijn. Ben je snel afgeleid? Sluit jezelf dan op in een stille kamer, doe de deur dicht en zet je telefoon en andere schermen (inclusief meldingen!) helemaal uit. Vraag je collega’s je dit uur even niet te storen.
Tip 2: Geef jezelf regelmatig een breinpauze
Je wordt er écht slimmer van! Maak dus naast je to-do-lijst ook een not-to-do-lijst. Wat ga je vandaag niet doen? Welke vergadering ga je vandaag skippen? Zet het op je lijst! En stap niet in de valkuil om het gat in je agenda direct op te vullen met andere dingen van je to-do-lijst. Ga liever even naar buiten of lummelen voor een échte breinpauze. Anders heb je alsnog niks aan deze tip.
Tip 3: Stel toenaderings- i.p.v. vermijdingsdoelen
Alleen maar bedenken dat je minder stress en drukte wil helpt niet. Sterker nog, het werkt averechts, want onze hersenen kunnen niet goed overweg met het woord ‘niet’. Daardoor blijft de focus negatief. Denk maar eens niet aan een roze olifant. Zie je wel? Bedenk liever wat je wél wilt, bijvoorbeeld meer ontspanning en/of plezier. Dat motiveert ook veel meer om in beweging te komen. Zo ben ik begin dit jaar begonnen met het wekelijks volgen van pianolessen. En ik kan je vertellen dat ik daar nog steeds heel veel van geniet!
Wat kunnen we er met elkaar aan doen?
Tip 1: Doorbreek het taboe rondom stress
Praat met elkaar over hoe de balans tussen energiegevers en -vreters te herstellen. Samen bereik je meer dan alleen!
Tip 2: Zie stress en burnout niet direct als een persoonlijk probleem
Vaak als er méér mensen binnen een afdeling omvallen is er sprake van een organisatieprobleem. Niet zelden zit de bron bij de manager. Ga hierover het gesprek aan, hoe spannend ook.
Tip 3: Maak met je collega’s en manager (weer) tijd voor reflectie en intervisie
Wat kunnen we met én van elkaar leren van dingen die fout én goed zijn gegaan? Hoe kunnen we elkaar helpen in zware tijden? Tip: kies hierbij eens niet voor probleemgerichte, maar juist voor positieve intervisie. Dat genereert energie!
Tot slot is misschien het voorstel voor de Wet op onbereikbaarheid, die op 4 februari jl. bij het tv-programma Jinek ter sprake kwam, nog niet zo’n slecht idee. Zeker niet als we toch meer lijken op die Siamese kempvissen dan we willen toegeven.
Benieuwd hoe andere deskundigen aankijken tegen de huidige mate van stress en wat we er (samen) aan kunnen doen? Kijk dan op 9 juli a.s. om 20.30 uur naar het Nationaal Stressdebat op NPO2.
Ik wens je een mooie zomer!
© Petra van Reek | IK-werk
Reacties
Deel opties
Warning: sizeof(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /var/www/vhosts/ikwerkcoaching.nl/httpdocs/scripts/pages/blogItem.php on line 47
Plaats een reactie:
"Ik leer hardwerkende professionals hoe ze met meer ontspanning, energie en plezier kunnen (samen)werken en (hr-)managers hoe zij kunnen bijdragen aan de bevlogenheid en duurzame inzetbaarheid van hun medewerkers." 
