Do’s and don’ts voor echte doeners
Geplaatst op 1 november 2018 door Petra van Reek
Veel mensen die ik coach zijn slimme resultaatgerichte Doeners met een positieve instelling. Ze zijn vaak hoogopgeleid, hebben een goede baan en leiden een vol en actief leven. Problemen zien ze als uitdagingen om zo snel en zo goed mogelijk op te lossen. Deze positieve en daadkrachtige houding brengt ze veel in werk en privé: een goede baan, veel waardering, een mooi huis, veel vrienden, leuke uitjes, etc. Vaak gaat het lang goed met ze, totdat het ‘ineens’ niet meer gaat. Ze zijn op, uitgeput. Ze kunnen zich niet meer aanzetten tot werk. Het lukt gewoon niet meer.
Dé druppel kan van alles zijn. Niet zelden gaat het om een ingrijpende gebeurtenis, zoals een verhuizing, scheiding, ziekte of overlijden van een naaste. De druk op emotioneel vlak neemt toe, ‘doen’ helpt niet meer en vage klachten ontwikkelen zich: hoofdpijn, vermoeidheid, concentratieproblemen, irritatie, lusteloosheid etc. Maar deze klachten kunnen ook optreden zonder dat er een ingrijpende gebeurtenis heeft plaatsgevonden.
Hoe kan het nou dat juist deze ogenschijnlijk sterke mensen, die altijd lijken te bruisen van de energie, voor iedereen klaarstaan en overal oplossingen voor lijken te hebben, klachten ontwikkelen en soms zelfs op het werk uitvallen? En wat kun je doen om dit te voorkomen?
Zelfsturing is de crux. Bij zelfsturing gaat het erom dat je je ‘doen’ afstemt op je ‘denken’ en ‘voelen’ terwijl je rekening houdt met je omgeving en anderen. Anders gezegd: je hebt je ‘voelsprieten’ op de ander én jezelf gericht.
Met name Doeners zijn vaak niet zo goed in zelfsturing, is mijn ervaring. Ze zijn vaak zo gefocust op ‘doen’ dat ze helemaal niet stilstaan om na te denken en te voelen.
Laat ik voor de duidelijkheid een onderscheid maken tussen twee typen Doeners: de daadkrachtige Doener en de dienstbare Doener. Beide typen handelen te omgevingsgestuurd en hebben te leren meer zelfgestuurd te handelen, maar op een andere manier. Je kunt ze ook allebei in jezelf herkennen. Dan is het helemaal belangrijk om alert te zijn op je zelfsturing.
De daadkrachtige Doener
Dit type Doener wil gewoon dóór, liefst in één rechte lijn van doel naar resultaat, van A naar B. Laat ik een eigen huis-tuin-en-keukenvoorbeeld geven (letterlijk). Dan wordt duidelijk wat een te grote focus op ‘doen’ oplevert in positieve én in negatieve zin. Een paar weken geleden ging ik naar mijn moeder met als doel een grote kast op te ruimen. Eenmaal bezig ging het zó lekker dat ik meteen maar ‘even’ de keuken en tuin heb gedaan. Met als gevolg dat het ‘ineens’ 20.00 uur was, we nog niet hadden gegeten en ik nog 1,5 uur naar huis moest rijden. Geen probleem, dacht ik op dat moment nog. We waren allebei vooral heel blij met het eindresultaat. Je had die keurige kast, tuin en keuken eens moeten zien! Maar eenmaal thuis voelde ik ‘ineens’ de honger en vermoeidheid. Ik was dus teveel gefocust geweest op het ‘doen’ en vergat af en toe pauzes te nemen om even te voelen (mijn honger, vermoeidheid en stijve rug) en te denken (Hoe laat is het? Hoe laat moet ik stoppen als ik om 18.00 uur thuis wil zijn? Wat is nu wijsheid? Hoe erg is het als die kast vandaag nog niet helemaal opgeruimd is?). Als ik mezelf bewuster had aangestuurd en dus mijn ‘doen’ beter had afgestemd op mijn ‘denken’ en ‘voelen’ (én op het ‘denken’ en ‘voelen’ van mijn moeder) had ik meer pauzes genomen en was ik eerder gestopt om vervolgens een andere keer terug te komen om het af te maken. Gelukkig had ik de volgende dag een thuiswerkdag, zodat ik alsnog de gelegenheid had om rustig bij te tanken en vooral hiervan te leren.
De dienstbare Doener
Dit type Doener heeft de voelsprieten meer op de wensen en behoeften van anderen gericht dan op die van zichzelf. Ik denk aan een coachee die het heerlijk vindt om als ‘troubleshooter’ te functioneren. Heb je een probleem? Hij lost het voor je op, graag zelfs. Hij weet nog eerder wat je nodig hebt dan dat je dat zelf weet. Hij hoort alles, ziet alles en weet alles binnen het bedrijf. Omdat hij heel benaderbaar is weet iedereen hem te vinden. Lang vond hij deze rol heerlijk, tot de werkdruk hem te hoog werd. Hij had zoveel werk dat hij steeds chaotischer ging werken, het overzicht verloor en het ‘ineens’ niet meer ging. Hij viel uit op het werk met zware klachten van overbelasting. In een persoonlijk coachingstraject wilde hij leren hoe hij beter kon omgaan met werkdruk. In dit traject heeft hij geleerd hoe hij zijn voelsprieten meer bij zichzelf kan houden en niet teveel bij de omgeving en anderen. Door samen stil te staan bij zijn ‘voelen’ en ‘denken’ ontdekte hij dat hij bepaalde taken helemaal niet leuk meer vond en heeft hij deze, uiteraard in overleg met zijn manager, overgedragen aan een collega. Sindsdien ervaart hij een stuk meer werkplezier.
Dus: eerst voelen en denken en dan pas doen
Als Doener zie je dat stilstaan om te denken en voelen misschien als tijdverlies, maar op de langere termijn levert het je juist tijd, energie én meer (werk)plezier op. Ervaar het maar!
Daarnaast zijn er een heleboel situaties en mensen waar je geen invloed op hebt, dus waar je niks aan kunt doen. Heb je hier moeite mee? Investeer dan in de ontwikkeling van je denken en voelen. Het zal je goed doen, echt!
Ik wens je veel vitaliteit en (werk)plezier!
© Petra van Reek | IK-werk
Deel opties
Warning: sizeof(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /var/www/vhosts/ikwerkcoaching.nl/httpdocs/scripts/pages/blogItem.php on line 47
Plaats een reactie:
"Ik leer hardwerkende professionals hoe ze met meer ontspanning, energie en plezier kunnen (samen)werken en (hr-)managers hoe zij kunnen bijdragen aan de bevlogenheid en duurzame inzetbaarheid van hun medewerkers." 
